Ποια είναι η λειτουργία των ωοθηκών;

Οι ωοθήκες είναι ένα ζευγάρι γυναικείων αναπαραγωγικών αδένων στις οποίες σχηματίζονται τα ωά. Οι ωοθήκες βρίσκονται στην λεκάνη σε κάθε πλευρά της μήτρας.

Τι είναι ο καρκίνος της ωοθήκης;

Υπάρχουν περισσότεροι από 30 διαφορετικοί τύποι καρκίνου της ωοθήκης, που κατατάσσονται ανάλογα με τον τύπο του κυττάρου όπου αρχίζει η κακοήθεια.

• Επιθηλιακός: Περίπου 90% των καρκίνων της ωοθήκης είναι ωοθηκικά επιθηλιακά καρκινώματα, που σημαίνει ότι ξεκινούν από το τοίχωμα απ' έξω από την ωοθήκη. Ο κίνδυνος επιθηλιακού ωοθηκικού καρκίνου αυξάνει με την ηλικία, ιδιαίτερα μετά τα πενήντα.
• Βλαστικών κυττάρων: Όγκοι βλαστικών κυττάρων ( το 5% όλων των καρκίνων της ωοθήκης) προέρχονται από τα κύτταρα παραγωγής ωαρίων τα οποία βρίσκονται εντός της ωοθήκης. Αυτός ο τύπος καρκίνου της ωοθήκης μπορεί να συμβεί σε γυναίκες κάθε ηλικίας, αλλά περίπου 80% διαγιγνώσκονται σε γυναίκες κάτω των 30.
• Όγκοι συνδετικού ιστού: Όγκοι του συνδετικού ιστού ( 5% όλων των καρκίνων της ωοθήκης) αναπτύσσονται στον ιστό που κρατάει την ωοθήκη ενιαία και παράγει τις θηλυκές ορμόνες , τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Όγκοι αυτού του είδους είναι σχετικά σπάνιοι και συνήθως λιγότερο επιθετικοί από άλλους καρκίνους της ωοθήκης.

Ποιο το ποσοστό επιβίωσης;

Γενικά, περίπου το 78% των ασθενών επιβιώνουν ένα χρόνο μετά την διάγνωση, σύμφωνα με την ACS (American Cancer Society). Η κατά κανόνα θεραπευτική αγωγή με χειρουργική επέμβαση και χημειοθεραπεία για τις γυναίκες σε προχωρημένο στάδιο καρκίνου της ωοθήκης παρέχει ένα ποσοστό επιβίωσης πέντε ετών που κυμαίνεται από 25% έως 45%.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

• Μία ή περισσότερες συγγενείς πρώτου βαθμού ( μητέρα, αδελφή, θυγατέρα) με καρκίνο ωοθήκης ή μαστού
• Οικογενειακό ιστορικό μαστού, ενδομήτριου ή/και καρκίνου εντέρου
• Ιστορία μη γονιμότητας ή χρήση φαρμάκων γονιμότητας
• Εβραική Ασκενάζυ κληρονομικότητα ( Ashkeazi Jewish heritage) και οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή της ωοθήκης
• Μια μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA 1 ή BRCA 2 (γνωστό ως γονίδιο καρκινικής ευπάθειας μαστού-ωοθήκης)

Οι ακριβείς αιτίες για τους περισσότερους καρκίνους της ωοθήκης είναι άγνωστοι. Μόνο 5% έως 10% όλων των καρκίνων της ωοθήκης είναι κληρονομικοί. Παρόλα αυτά , γυναίκες οι οποίες έχουν δύο ή περισσότερες συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή, θυγατέρα) ή συγγενείς δευτέρου βαθμού (γιαγιά, θεία) με καρκίνο μαστού ή ωοθήκης δυνατόν να έχουν επαυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της ασθένειας.

Η παρουσία ενός ή περισσοτέρων παραγόντων κινδύνου δυνατόν να αυξήσει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου ωοθήκης σε μια γυναίκα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποκτήσει οπωσδήποτε την ασθένεια.

Ο καρκίνος της ωοθήκης παρουσιάζει συμπτώματα;

Ασθενείς με καρκίνο της ωοθήκης συχνά δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα ή έντονα συμπτώματα μέχρις ότου ο καρκίνος φτάσει σε ένα προχωρημένο στάδιο. Όταν τα συμπτώματα πράγματι εμφανίζονται, αρκετές φορές είναι αμυδρά και μιμούνται άλλα συμπτώματα περισσότερο συνηθισμένων ασθενειών.

Τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στα τελευταία στάδια του καρκίνου της ωοθήκης:

• Κοιλιακό πρήξιμο και/ή πόνος
• Πρήξιμο και/ή αίσθηση φουσκώματος
• Ακαθόριστα, αλλά επίμονα γαστρεντερικά παράπονα όπως αέρια, ναυτία και δυσπεψία
• Συχνή και/ή επείγουσα ούρηση
• Αλλαγή συνηθειών αφόδευσης
• Αδικαιολόγητη απόκτηση ή απώλεια βάρους

Υπάρχει screening test για τη διάγνωση καρκίνου της ωοθήκης;

Όχι. Δεν υπάρχει screening test για τον καρκίνο της ωοθήκης όπως για παράδειγμα το Παπ τεστ για τον καρκίνο του τραχήλου.

Πως διαγιγνώσκεται ο καρκίνος της ωοθήκης;

Η διάγνωση του καρκίνου της ωοθήκης, συνήθως σε προχωρημένα στάδια μπορεί να περιλαμβάνει κάποιο ή όλα από τα ακόλουθα:

• Γυναικολογική εξέταση
• Διακολπικό υπέρηχο
• Αξονική κοιλίας
• Εξέταση αίματος CA 125
• Ερευνητική λαπαροτομία (χειρουργική διαδικασία που εξετάζει την κοιλιακή κοιλότητα)

Πως θεραπεύεται ο καρκίνος της ωοθήκης;

• Με χειρουργική επέμβαση
• Χημειοθεραπεία
• Πειραματικές θεραπείες μέσω κλινικών δοκιμών
  • Υψηλή δόση χημειοθεραπείας με ταυτόχρονη ομόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών
  • Ακτινοβολία
  • Βιολογική θεραπεία
  • Γονιδιακή θεραπεία